Íbúar

Svalbarðshreppur

Eftir Stefán Eggertsson Haustið 1963 kom úr suðvestri mikill stormur, leifar af fellibylnum „Flóru“ og verða víða fokskaðar, þar á meðal þak

Gangnakofar í Hölknárdal

Eftir Stefán Eggertsson

Haustið 1963 kom úr suðvestri mikill stormur, leifar af fellibylnum „Flóru“ og verða víða fokskaðar, þar á meðal þak og þiljur Dalsheiðarkofa, eftir stóðu klömbruhlaðnir veggirnir og ein og ein stoð. Þessi kofi er langt frá byggð og sjaldnar eða aldrei komið að honum á þessum árum, frá því haustgöngum lauk þar til í júlí að smalað var til rúnings.En af tilviljun sáu eftirleitarmenn þessa húsbreytingu nokkrum dögum eftir storminn.Svo árið var framundan til að ákveða nýja byggingu og þá staðarval því alls ekki var einboðið að vera með náttstað gangnamanna svona innarlega í heiðinni. 

Um miðjan ágústmánuð 1964 fóru 5 menn með efni og allan útbúnað til að byggja upp. Árni í Holti (yfirsmiður), Friðgeir (fjallkóngur), Hörður H. (handlangari), Stefán (allt og ekkert) og Þórarinn (fínsmiður). Flutningstæki voru dráttarvél I.H 414 með vagn og G.A.Z jeppi með vagn. Á vögnunum efnið og ein langgrind en Friðgeir reið tveimur gamalreyndum dráttarhestum inn á Nautatungafjall en þangað skildi vera ökufært ca. 30 km eftir nýgerðum vegslóða sem ruddur var með jarðýtu þetta sumar.Af fjallinu voru hestarnir látnir draga efnið beint niður bratta og óslétta fjallshlíð og svo nokkur hundruð metra út með fjallsrótunum út að Stóru-Urð þar sem nýja bæjarstæðið var valið. Annar „Skolur“ með kerruna en „Orri“ líka með aktygi dró saman búntaðar sperrurnar ( sem kviktré) og ofaná þeim þakjárnið. 

Á 5. eða 6. degi var húsið fokhelt og góða veðrið búið í bili. Komin kalsarigning og krapi á fjallinu. Svo frekari smíðum var slegið á frest og haldið til byggða. Það stóð tæpt með að ræsa farartækin. Rússinn gamli varð að draga nýju dráttarvélina í gang. Lá þá vel á drengnum Dodda sem ók rússanum sem var með afbragðs góðum fjöðrum en það var aftur á móti ekki vagninn sem aftaní honum hékk og þegar farið var út á Tjarnarmelnum til að opna túnhliðið sást ekkert aftaní annað en miðjuásinn úr vagninum sem tengslið var fest í. 

Ekki bauð veðrátta né annað upp á að fara í heiðina til að ljúka byggingunni strax og það dróst alveg til gangna. Degi fyrr en aðrir gangnamenn riðu áðurnefndir Dölungar Stefán og Þórarinn í heiðina til að smíða þ.e leggja gólf á skammbita og þilja milli anddyri og stofu. Ekki var nú tíðin góð, grátt í rót úr á Selás og versnandi veður, svo vont daginn eftir að vafasamt þótti að gangnamenn kæmu en komu þó, þar á meðal Guðrún systir, unglingur, reyndar allir barnungir nema Friðgeir Guðjónsson, foringinn. Óttar Einarsson, reyndar rúmlega tvítugur maður var einn af gangamönnum Holts, þá þegar kunnur hagyrðingur og skemmtikraftur. Hann færði kofanum gestabók með fyrirmælum á titilblaði um að í hana skuli alltaf rita „nöfn gangamanna, hesta og hunda og ef hægt er stutta lýsingu á göngum í hvert sinn“. 

Og í nýju gestabókina skrifaði Óttar fjórar fallegar eftirmælavísur til gamla kofans.

Sú fyrsta er svona:           

Holtin, móar, grund og gil
gráta nú í valnum.           
Þann sem veitti áður yl           
innst í Hölknárdalnum. 

Þessar göngur voru gengnar þrátt fyrir snjó og hrakviðri. Tók bara lengri tíma en vanalega. Gist 3 nætur en smiðirnir 4. Allir ánægðir með húsakostinn þó innivera hestana í kjallaranum væri vissulega óþægileg vegna lyktar og hávaða. Seinna var bætt úr því með einangrun neðan í gólfið og enn síðar nýju hesthúsi.

 

 

Framsetning efnis

moya - Útgáfa 1.13 2009 - Stefna ehf